JVV 0563
Noordelijke Nederlanden, mogelijk Amsterdam, circa 1750
Op het zesdelige blauw-witte tegeltableau staat een grenadier van het Staatse Leger met gele sjerp en kwast afgebeeld. Hij draagt een hoge grenadiermuts met daarop een afbeelding van een brandende granaat en de letter W (voor Willem IV). In zijn rechterhand houdt hij een musket met bajonet vast.
Afmetingen: hoogte 39 cm (met lijst 45 cm), breedte 26 cm (met lijst 32,5 cm)
Vergelijkbare exemplaren
Eenzelfde soort tegeltableau met grenadier in blauw en geel bevindt zich in de collectie van het Nationaal Militair Museum in Soest (inv.nr. 059265). Een nagenoeg gelijk exemplaar is in het Museum Simon van Gijn in Dordrecht (Lunsingh Scheurleer, p. 20, afb. 28). Een paarse grenadier en een paars met gele grenadier zijn in de collectie van het Nederlands Tegelmuseum te Otterlo opgenomen (inv.nrs. 01904 en 00711).
Toelichting
Dit type tegeltableau is slechts gedurende een korte periode gemaakt, globaal tussen 1745 en 1751 ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog die woedde van 1740 tot en met 1748. De Nederlandse republiek raakte bij deze oorlog betrokken en werd in 1747 aangevallen door Franse troepen die Bergen op Zoom en Maastricht bezetten. Prins Willem IV was al stadhouder van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, maar door de ontstane paniek door de Franse inval werd hij benoemd tot erfstadhouder van de gehele Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Tegeltableaus met daarop grenadiers werden in deze, voor het voortbestaan van de republiek spannende, periode op de markt gebracht en vonden gretig aftrek. Op de grenadiersmutsen is vaak de letter ‘W’ (voor prins Willem IV) of de initialen ‘WKHF’ (voor Willem Karel Hendrik Friso) aangebracht.
De tegeltableaus lijken met name een Rotterdams product te zijn, te herkennen aan de wijze waarop het grondje waarop de grenadiers staan en de wolken zijn geschilderd. De Rotterdamse tegelbakkerijen brachten in deze periode ook tegeltableaus en grote platen op de markt met de afbeeldingen van prins Willem IV en zijn gemalin Anna van Hannover. De bekende Rotterdamse tableaus met grenadiers zijn van een mindere kwaliteit dan dit tableau, wat een mogelijke indicatie is van een ander productiecentrum.
Literatuur
D.F. Lunsingh Scheurleer, Tegels en tegeltableaus in het Museum Mr. Simon van Gijn te Dordrecht, Dordrecht 1986
