JVV 0595
Makkum, 1785 gedateerd
Gleibakkerij familie Tichelaar
schilder: Douwe Klases Hofstra
De blauw-witte borden zijn beschilderd met twee verschillende Bijbelse thema’s. Op het ene bord is de evangelist Johannes afgebeeld met zijn symbool de arend. In de tekstbalk op de voorgrond staat ‘IOHANNES : W.P : 1785’. De voorstelling is geschilderd naar prent nr. 4 in Toneel ofte Vertooch van Pieter Schut naar een prent van Mattheüs Merian. Op het andere bord is de onthoofding van Johannes afgebeeld. Rechts in de deuropening staat koning Herodes. In de tekstbalk op de voorgrond staat ‘IOANNES ONTHOOET’. De voorstelling is geschilderd naar prent nr. 30/34 in Toneel ofte Vertooch van Pieter Schut naar een prent van J. Sadeler naar een ontwerp van Maarten de Vos. De vertreding van beide borden is onbeschilderd. Op de rand van de borden zijn vier cartouches met florale motieven uitgespaard op een grond van servetwerk.
Afmetingen: diameter 26,2 cm
Toelichting
Douwe Klases Hofstra (1767-1815) schilderde deze twee borden op achttienjarige leeftijd. In 1796 werd hij eerste schilder van het bedrijf na het overlijden van zijn voorganger Gatse Sytses. Het bord is op pennen in een koker gebakken zoals dat in Delft gangbaar was. Het wijkt daarmee in technische zin af van de productiewijze in Friesland. In de Friese gleibakkerijen werden borden en schotels namelijk gestapeld met behulp van proenen en vervolgens gebakken. Deze wijze van bakken, gebruikelijk bij het majolicaschotelgoed dat in grote getale in de Friese gleibakkerijen werd vervaardigd, laat aan de voorkant drie kleine beschadigingen, zogenaamde proensporen, achter. In plaats van een laag transparant loodglazuur zoals dat vaak in Friese gleibakkerijen werd toegepast, is hier de achterzijde voorzien van een witte laag tinglazuur.
Literatuur
Jan Pluis, Bijbeltegels. Bijbelse voorstellingen op Nederlandse wandtegels van de 17e tot de 20e eeuw / Bibelfliesen. Biblische Darstellungen auf niederländischen Wandfliesen vom 17. bis zum 20. Jahrhundert, Münster 1994.
Pieter Jan Tichelaar, Fries aardewerk III. Tichelaar Makkum 1700-1786, Leiden 2004
