JVV 0424
Delft, 1713-1735
Schilder: Adriaan van Rijsselbergh
Merk: AR
De diepe schotel is veelkleurig beschilderd in het zogenoemde kasjmier-palet van blauw, groen en rood. In het plat is een decor van planten en bloemen afgebeeld die ontspruiten aan rotsen. Twee vogels zitten op een tak, een derde vliegt. De voorstelling is gevat in een band van aaneengeschakelde bloemen en bladeren. Op de rand is een floraal ornamentdecor geschilderd.
Afmetingen: diameter 45,5 cm, hoogte 7,8 cm
Toelichting
Het kasjmierdecor werd rond 1700 in Delft ontwikkeld, maar was slechts kort, tot circa 1730, populair. Het kleurenpalet is blauw, groen en rood, soms aangevuld met zwart, paars of geel. De decoraties bestaan uit bloemvazen, en florale motieven die zijn ontleend aan het Chinese porselein. Deze werden vaak gecombineerd met in Frankrijk ontwikkelde ornamenten zoals lambrekijnen en puntwerk. Het kasjmierdecor werd toegepast op verschillende typen voorwerpen zoals kaststellen, kannen, vazen, schotels, theepotten en theebussen, vaak in een geribbelde uitvoering.
Adriaan of Ary van Rijsselbergh (1689?-1735) was goudschilder die van 1713 tot 1722 werkte voor weduwe Johanna Kocx - Van der Heul, eigenaresse van plateelbakkerij De Grieksche A (Eliëns, p. 69). Een goudschilder had was een specialist in het schilderen van petit feu-decors in de stijl van het Japanse Imari en Kakiemon porselein. In 1722 verkocht Johanna het bedrijf aan Jacob van der Kool. Het is niet bekend of Van Rijsselbergh daarna ook nog voor de plateelbakkerij werkte.
Het kasjmierdecor op deze schotel plaatst het stuk in de eerste decennia van de achttiende eeuw en is daarmee aan Adriaan van Rijsselbergh toe te schrijven. Er zijn meerder stukken bekend die in grootvuur (grand feu) kleuren zijn beschilderd en het AR monogram dragen. Een deel van deze voorwerpen valt te dateren in de tweede helft van de achttiende eeuw en kan niet van de in 1735 overleden Van Rijsselbergh zijn. Het latere AR-merk is nog niet aan een plateelschilder toegeschreven.
Literatuur
T.M. Eliëns (red.), Delfts aardewerk. Geschiedenis van een nationaal product, Zwolle/Den Haag 1999
C. Lahaussois (red.), Delfts aardewerk, Amsterdam 2008
